University of colombo school of computing lankeeya sithuwili

ලොව පලමු මෝටර් රථ ධාවන පථය

මෝටර් රථ ධාවන තරඟ සඳහා නිර්මාණය කරන ලද පලමු ධාවන පථය බ්‍රිතාන්‍යයේ බෲක්ලන්ඩ් හි පිහිටා ඇත. සැතපුම් 2.75 වන මෙය 1907 දී ආරම්භ කරන ලදී.

ලොව වේගවත්ම වාශ්ප දුම්රිය

"මැලාර්ඩ්" දුම්රිය 1938 දී පැ.කි.මී. 202.58 ක වේගයකින් ගොස් වාශ්ප දුම්රිය සඳහා වාර්තාව තබා ඇත.

"ටයිටැනික් එන්ජිම" S.O.S. Titanic

මෙහි දැක්වෙන්නේ අප කවුරුත් දන්නා ටයිටැනික් නෞකාවේ භාවිත කල වර්ගයේ බොයිලේරුවක් හා එන්ජිමකි

11 October 2014

මොනවද මේ superchargers සහ turbochargers?


මගේ බ්ලොග් එකට ගොඩ කාලයකට පස්සෙ ලිපියක් ලියන්න ලැබුනේ. මේක මට නිතරම යාවත්කාලීන කරන්න බැරිඋනත්, මට වෙලාව තියෙන අවස්ථාව වලදී මේ බ්ලොග් එක කියවන අ‍යට වැදගත් වේවි කියල හිතෙන දෙයක් ලියන්න මම හැම වෙලාවෙම උත්සාහ කරනවා. ඒ නිසයි අද මම් මේ වගේ මාතෘකාවක් තෝර ගත්තෙ. ඇමරිකන් මසල් (American Muscle) වර්ගයට අයත් කාර් සහ මොටර් රථ ධාවන තරඟ ගැන උනන්දුවක් ඇති අය නම් සුපර්චාජර් හා ටර්බෝ චාජර් ගැන දන්නව ඇති.

12 March 2014

මර්සිඩීස් - බෙන්ස් කතාව

මෝටර් රථය නිර්මාණය වූයේ තනි පුද්ගලයකුගේ අතින් එක් රැයකින් නොවේ. වර්තමානයේ පවතින ආකාරයට මෝටර් රථය නිර්මාණය වීමට මෝටර් රථ නවෝත්පාදකයන්  රැසකගේ දායකත්වය හිමිවිය. එනමුත් මෝටර් රථයේ නිර්මාතෘ වන කාර්ල් බෙන්ස් (Carl Benz) විසින් සිදු කල දායකත්වය අන් කිසිවෙක්ට සම කල නොහැකිය. 
රෝද තුනකින් යුතු, ගල් අඟුරු වායුවෙන් ධාවනය වන, තනි සිලින්ඩර සිව්පහර එන්ජිමක් සහිත දිගටි,සිහින් හැඩයකින් යුතු ඔහුගේ මෝටර් රථය සඳහා 1886 දී පේටන්ට් බලපත්‍රය ලබා ගන්නා ලදී. එයට ඔහු තැබූ නම "මෝටර් වැගනය" (Motorwagen) යන්නයි. පේටනට් බලපත්‍රය ලබා ගැනීමටත් පෙර එය ජර්මනියේ  මෑන්හයිම් නුවර (Mannheim) විථි දිගේ ධාවනය කර තිබුණි. 
"මෝටර්වැගන් "නම් වූ බෙන්ස් විසින් පේටන්ට් බලපත්‍රය ලබාගත් මෝටර් රථය , 1886

මේ සිදුවීම් වන අතරවාරයේ ජර්මනියේම තවත් නගරයක් වූ කොන්ස්ටට් (Canstatt) නගරයේ ඉංජිනේරුවෙක් වන ගොට්ලයිබ් ඩයම්ලර් (Gottlieb Daimler) විසින් 1883 දී පෙට්‍රල් ඉන්ධන මගින් ධාවනය වන අභ්‍යන්තර දහන එන්ජිමක් නිර්මාණය කරන ලදී. ඔහුගේ නිර්මාණය ආදර්ශණය කිරීමට ඔහු එම එන්ජිම බයිසිකලයකට සවි කරන කලේය. එය 1885 නොවැම්බර් මස 10 වන දින සාර්ථක ගමනක් සිදු කල අතර එය පදවනු ලැබූයේ පෝල් (Paul) නම් වූ ඩයම්ලර්ගේ පුතා විසිනි. ඔහු මෝටර් කාරයක් වැනි වූ ආකෘතියක් පලමු වරට නිර්මාණය කලේ 1886 දීය. එය අශ්ව කරත්තයක කොටස් යොදාගනිමින් නිපදවන ලද රෝද හතරකින් යුතු නිර්මාණයකි.

ඩයම්ලර් ගේ නිර්මාණය-1885

1892 වන තුරුම ඩයම්ලර් ගේ නිර්මාණයන් වෙලෙඳපොලට පැමිණියේ නැත. නමුත් බෙන්ස් තමන් විසින් නිර්මාණය කල ලීවරයක් මගින් සුක්කානම් ඇල්ලූ මෝටර්වැගනය වෙලෙඳපොලට නිකුත් කිරීමට උත්සාහ ගත්තේය. එම උත්සාහයේ ඵල නෙලා ගනිමින් 1888දි කාර්ල් බෙන්ස් විසින් පලමුවන මෝටර්වැගනය පැරිසියේ එමිලි රොජර් (Emile Roger) වෙත ලබාදෙන ලදී (එමිලි  රොජර් යනු බෙන්ස් ගේ මෝටර් රථ විකිණීමේ ඒජන්ත වරයායි). වර්තමානයේ මෝටර් රථයක දක්නට ලැබෙන බොහෝ අංග බෙන්ස් ගේ මෝටර්වැගනයේ ද දක්නට ලැබිණි. වේගය පාලනය කිරීමට ත්වරකයක් හෙවත් ඇක්සලරේටරයක් (Accelerator), පුලිඟු පේණුවක් (Spark plug), ජල සිසිලනය සඳහා අවශ්‍ය වන රේඩියේටරයක් (Radiator) මේ අතර වේ. 1893 දී බෙන්ස් විසින් "වික්ටොරියා" (Viktoria) නම් වූ කාරය නිෂ්පාදනය කරන ලදී. එහි රෝද හතරක් වූ අතර සුක්කානම් පාලනය පහසු කිරීමට විවර්තන ඇක්සලයක් (pivoting axel) සම්බන්ධ කර තිබිණි. ඊලඟ අවුරුද්දේදී බෙන්ස් විසින් "වෙලෝ" (Velo) නමින් නිෂ්පාදනයක් ඉදිරිපත් කල අතර එය වික්ටොරියා රථයේ ඉදිරි ප්‍රවර්ධනයකි. මෙය නිෂපාදන මට්ටමෙන් නිර්මාණය කල ලෝකයේ පලමු මෝටර් රථය බවට පත් විය.
1900දී ඩයම්ලර් සමාගමේ නිර්මාතෘ වූ ගොට්ලයිබ් ඩයම්ලර් මිය ගියේය. පසුව ඔහුගෙ සගයා හා පුතා වන විල්හෙම් මේබැක් (Willhelm Maybach) සහ පෝල් ඩයම්ලර් විසින් සමාගම ඉදිරියට ගෙන යනු ලැබිණි. එම දෙදෙනා විසින් 1901 වර්ෂය සඳහා අලුත් කාරයක් සැලසුම් කරන ලදී. අශ්වබල 35 බලයක් මෙම මාදිලිය සතු විය. සම්පීඩනය කරන ලද වානේ මගින් නිර්මානය කල චැසිය මත එන්ජිම පිහිටුවා ඊට පිටුපසින් අනෙකුත් උපාංග සවි කරන ලදී. මීට පෙර අනෙකුත් උපාංග එන්ජිමට ඉහලින් සවි වී තිබිණි. ඇලුමිනියම් වලින් නිෂ්පාදනය කරන ලද දඟරකඳ ආවරනය සහිත එන්ජිම පිහිටා තිබුනේ එනජින් ආවරණයක් හෙවත් හුඩ් එකක් ඉහලින් වන පරිදි හා මී වදයක ආකාරයට හිඩැස් ඇති රේඩියේටරයට පිටුපසින් ය. පාදය මගින් පාලනය කල හැකි ත්‍රොටලයක් (Throttle) මෙයට සවි කර තිබිණි. මේ වන තුරු නිෂ්පාදනය කර තිබූ සෑම මෝටර් රථයකටම වඩා පහතින් මෙම රථයේ ගුරුත්ව කේන්ද්‍රය පිහිටා තිබිණි. එමගින් පහසු ධාවනයක් සඳහා අවස්ථාව ලැබිණි. මෙසේ අශ්ව බල 35 ජවයකින් යුතු මෙම මෝටර් රථය නව සන්නහ නාමයක් ද සහිතව පැමිණියේය.ඒ "මර්සිඩීස්" යන්නයි.

 ඩයම්ලර් මර්සිඩීස් අශ්වබල 35 රථය

රටවල් කිහිපයක ඩයම්ලර් රථ විකිණීමේ බලය තමන්ට ලබා දීම හේතු කොටගෙන, ඔස්ට්‍රියානු-හංගේරියානු ව්‍යවසායකයෙකු වූ එමිලි ජෙලිනෙක් (Emile Jellinek) විසින් අශ්වබල 35 ඩයම්ලර් රථ 36ක් ඩයම්ලර් සමාගමෙන් මිලයට ගන්නා ලදී. පසුව වයස අවුරුදු එකොලහක් වූ තම දියණිය වෙනුවෙන් එමිලි ජෙලිනෙක් විසින් එම මෝටර් රථ පෙල මර්සිඩීස් ලෙස නම් කරන ලදී. මර්සිඩීස් රථ වල වෙලෙඳාම ඉහලටම ගෙන යාමට අශ්ව බල 60 රථය විශාල දායකත්වයක් සැපයීය. අශ්වබල 35 රථයේ තිබූ පැති වෑල්ව ක්‍රමය  වෙනුවට උඩින් වෑල්ව පිහිටන ආකාරයට නිෂ්පාදනය කිරීම හේතු කොටගෙන මෙය තාක්ෂණය අතින් ඉහලම මෝටර් රථය ලෙස පැවතුණි. එමෙන්ම එය අනුකරණය කරන්නන් විමතියට පත් කරන්නක්ද විය. 
පලමුවන ලෝක යුධ සමයේදී ඩයම්ලර් හා බෙන්ස් යන සමාගම් දෙකම ජර්මනිය සඳහා හමුදා වාහන නිපදවූවෝය. මේ කාලය තුල මෙම සමාගම් 2 මෝටර් රථ් නිෂ්පාදන  ක්ෂේත්‍රයේ තරඟ කරුවන් බවට පත් විය. එමෙන්ම එකිනෙකා විසින් උසස් වර්ගයේ නිෂ්පාදන නිර්මාණය කිරීමට උත්සුක විය. මේ අතර බෙන්ස් විසින් ෆර්ඩිනඩ් පොර්ෂ් (Ferdinand Porsche) ගේ නිර්මාණ කුසලතා භාවිත කරමින් වඩා ආකර්ශණීය මෝටර් රථ නිෂ්පාදනය කලේය. මේ ආකාරයෙන් සිදු කල නිෂ්පාදනයක් වූ බ්ලිට්සෙන්-බෙන්ස් රේසර් (Blitzen-Benz racer) යන රථය 1909-1924 දක්වා වූ කාලය තුල ලෝකයේ වේගවත්ම ගොඩබිම ධාවනය වන මෝටර් රථය විය. 1920 දශකයේදී ජර්මනියේ සිදුවූ පසුබෑම හේතු කොටගෙන, ජර්මනිය තුල විශාල රැකියා වියුක්තියක් හා උද්ධමනයක් ඇති විය. මේ හේතුව නිසා බොහෝ ආයතන වලට කඩාවැටෙන්නට පටන් ගත්තේය. මේ හේතුව නිසා බෙන්ස් සමාගම හා ඩයම්ලර්-මර්සිඩීස් සමාගම සීමිත සහයෝගීතාවයකට පැමිණියේය. මෙමගින් මෝටර් රථ නිෂ්පාදනයේ හා වෙළෙඳමේ සමහර කොටස් සහයෝගීත්වයෙන් කර ගැනීමට එකඟ විය. එමෙන්ම සමාගම් දෙකෙහි ඉදිරි උපායමාර්ග පිලිබඳව ඒකතු වී සැලසුම් ගොඩනගන්නට විය.
අවසානයේදී 1926 දී මෙම සමාගම් දෙක එකට එකතුවෙමින් ඩයම්ලර්-බෙන්ස් ඒ.ජි. (Daimler-Benz AG) නමින් අලුත් සමාගමක් නිර්මාණය විය. එමෙන්ම ඔවුන්ගේ නිෂ්පාදන මර්සිඩීස්-බෙන්ස් (Mercedes-Benz) යන සන්නාහ නම යටතේ එලි දැක්විණි. සමාගම් දෙක එකතු වීමෙන් පසු මැන්හයිම් නිෂ්පාදනාගාරයේ ට්‍රක් රථ හා බස් රථ නිෂ්පාදනය සිදු වූ අතර, ස්ටට්ගර්ට් හි තිබූ කර්මාන්තශාලා වල මෝටර් කාර් නිෂ්පාදනය සිදු කෙරිණි. 1929 වසරේදී කාර්ල් බෙන්ස් මිය යන විට ඔහුගේ වයස අවුරුදු 84ක් විය. 
1930 දශකයේදී සමාගම විසින් සුඛෝපබෝගී හා ජවයෙන් වැඩි මෝටර් වාහන නිෂ්පාදනය ආරම්භ කලේය. ධනවතුන් ලිමොසින් රථ මිලදී ගත් අතර, සෙල්ලක්කාරයින් supercharged 540K රථ මිලදී ගන්නා ලදී. ඒ අතරතුර යුරෝපියානු ගෝන්-ප්‍රී (Grand-prix) මෝටර් රථ ධාවන තරඟයේ විෂේශ ස්ථානයක් හිමිවිය.දෙවන ලෝක යුද්ධය අතරතුර ඩයම්ලර්-බෙන්ස් සමාගමේ සම්පත් නැවත හමුදාමය අවශ්‍යතා සඳහා යෙදවිණි. තවද නිෂ්පාදන කර්මාන්තශාලා වලින් සියයට අසූවක් පමණ බෝම්බ ප්‍රහාර හේතුවෙන් විනාශ විය. එම නිසා සමාගම නැවත ගොඩනැගීම උදෙසා ව්‍යාපාරික වශයෙන් වැදගත් වාහන පමනක් නිෂ්පාදනය කිරීමට සමාගමට සිදු විය. පසු කාලීනව නැවත සමාගම ස්ථාවර විය. 1949 දී සමාගමේ වාර්ශික නිෂ්පාදනය මෝටර් රථ 17,000 වැඩි වූ අතර, 1958 වන විට එය ලක්ශය ඉක්මවීය.
මර්සිඩීස් බෙන්ස් තම ක්‍රියාවලීන් ක්‍රමක්‍රමයෙන් ව්‍යාප්ත කිරීමට කැමැත්තක් දැක්වූයේය. 1958 දී සමාගම විසින් ඔටෝ යූනියන් හෙවත් අවුඩි මිලයට ගත් අතර, නැවත එය 1965දී වොක්ස්වැගන් සමාගමට විකුණන ලදී. කුඩා මෝටර් රථ් නිෂ්පාදන සමාගමකට 1994 දී සම්බන්ධ වූ අතර වොක්ස්වැගන් ගෝල්ෆ් රථයට සමාන ක්ලාස්-ඇ නම් රථයක් වෙලෙඳපොලට හඳුන්වා දෙනු ලැබිණි. සමාගම විසින් 1998 දී ක්‍රයිස්ලර් සමාගම මිලදී ගනු ලැබූ අතර  පසු කාලීනව නැවත එය විකුණාදමන ලදී. 
මේ ආකාරයට මෝටර් රථයේ ආරම්භයේ සිටම මෝටර් රථ වාහන නිෂ්පාදන ක්ෂේත්‍රයේ සිටින මර්සිඩීස් බෙන්ස් සමාගම අතීතයේ පමණක් නොව වර්තමානයේද මෝටර් රථ නිෂ්පාදනයේ ප්‍රමුඛයා වී වැජඹෙයි.
සඟරාවක පලවූ ලිපියක් ඇසුරින් ලියන ලදී.


27 February 2014

වාහනයක් ගන්න පත්තරේ ඇඩ් බලනවද?



මා හට මේ ලිපිය ලිවීමට සිත්වූයේ මාගේ මිතුරෙක් මේ පිලිබඳව මගෙන් විමසූ නිසාවෙනි. ඔහු මගෙන් ඇසුවේ මෝටර් වාහන විකීණීම සඳහා පලකර ඇති පුවත් පත් දැන්වීම් වල භාවිත කර ඇති වචන කිහිපයක තේරුමයි.  ඔහුගේ එම ප්‍රශ්නය හා ඊට අදාල වන තවත් තොරතුරු  කිහිපයක් ද මෙම ලිපිය හරහා ඉදිරිපත් කිරීමට මම බලාපොරොත්තු වෙමි. 
මෝටර් වාහන විකිණීම සඳහා පලකරන ලුහුඬු දැන්විමක් ගත් විට එහි සීමිත වචන සංඛ්‍යාවක් මගින්, විකිණීම සඳහා පවතින වාහනයේ සෑම තොරතුරක්ම ඉදිරිපත් කිරීමට දැන්වීම පල කරන්නා  උත්සුක වෙයි. මෙහිදී දැන්වීම පලකරන්නා හෙවත් මෝටර් වාහනය විකුණාගැනීමට බලාපොරොත්තු වන තැනැත්තා ඒ සඳහා විවිධ කෙටි නම්, ඉංග්‍රීසි වචන හා මෝටර් වාහන හා සබැඳුන විශේෂ වචන භාවිත කරයි. මාගේ උත්සාහය මෝටර් වාහන පිලිබඳ එතරම් පරිණත දැනුමක් නොමැති, මෝටර් වාහනයක් මිලදී ගැනීමට බලාපොරොත්තු වන, මෝටර් වාහන පිලිබඳ උනන්දුවක් ඇති ඔබ සියලු දෙනාටම ඉහත කී වචන පිලිබඳව මාගේ දැනුම ඔබට ලබා දීමටයි.
 පහත එක් එක් මාතෘකා මගින් එම වචන හා ඒ යටතේ ඇති කෙටි සටහනෙන් එවායේ තෙරුම් දක්වා ඇත.

1. බ්‍රෑන්ඩ් නිව් (Brand new)

යම් මෝටර් රථයක් විකුණන අවස්ථාව වන විටත් එය නිෂ්පාදන සමාගමෙන් නිකුත් කරන විට තිබූ තත්වයෙන්ම පවතින වාහන හැඳින්වීමට මෙය භාවිත වේ. බොහෝ විට බ්‍රෑන්ඩ් නිව් මෝටර් රථ වෙලඳපොලට නිකුත් කරනු ලබන්නේ එම මෝටර් රථය නිෂ්පාදනය කරනු ලබන සමාගම විසින්ම ය. නමුත් ලංකාවේ එවැනි බොහෝමයක් සමාගම් පිහිටා නොමැති බැවින් එම සමාගම් වල බලයලත් අලෙවි නියෝජිතයන් හරහා, තැරැව්කරුවන් (සමාගමේ බලයලත් අවසරය නොමැති මෝටර් වාහන ගෙන්වන ආයතන ) හරහා මෙම වාහන ලංකාවේ වෙලෙඳපොලට පැමිණේ.

2. රීකන්ඩිශන් වාහන (Reconditioned Vehicles)

මෝටර් රථ නිෂ්පාදන සමාගමකින් මෝටර් රථයක් නිෂ්පාදනය කල පසු එය ලංකාවට ගෙන ඒමට පෙර යම්කිසි කාලයක් භාවිත කර (මෙම කාල පරාසය දින කිහිපයක සිට අවුරුදු 2ක් 3ක් දක්වා විය හැකිය.) නැවත එම මෝටර් රථයේ දෝෂ නිරාකරණය කර, ලංකාවට ගෙන එන මෝටර් රථ රීකන්ඩිශන් මෝටර් රථ ලෙස හඳුන්වනු ලබයි. මෙම වාහන බ්‍රෑන්ඩ් නිව් මෝටර් රථ වලට සාපේක්ශව මිලෙන් අඩුය. ජපානයෙන් ආනයනය කල  සමහර මෝටර් රථ වල බඳෙහි ජපාන අකුරු හෝ සංකේත ඔබ දැක ඇති. මෙසේ මෙවැනි සංකේත තිබෙනුයේ රීකන්ඩිශන් මෝටර් රථ වලයි.

 3. අන් රෙජිස්ටර්ඩ් (Un-Registered)-ලියාපදිංචි නොකල

ඕනෑම මෝටර් වාහනයක් මහාමාර්ගයක ධාවනය කිරීමට නම් මෝටර්  වාහනය සුදුසු ධාවන තත්වයක පැවතිය යුතු වනවා මෙන්ම, මෝටර් වාහනය හා එය පදවන රියදුරු වරයාද එම වාහනය මහාමාර්ගයක ධාවනය කරවීමට නීතිමය වශයෙන් ද සුදුසුකම් ලබා තිබිය යුතුය. මේ ආකාරයට මෝටර් වාහයනයක් මහාමාර්ගයක ධාවනය කිරීමට නම් සපුරාලිය යුතු මූලික සුදුසුකම් දෙකක් පවතී. ඒ එම මෝටර් වාහනය මෝටර් රථ ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුවේ (DMT-Department of Motor Traffic) ලියාපදිංචි කර තිබිය යුතු වීම හා එම මෝටර් වාහනයට රක්ෂණ සහතිකයක් තිබීම වේ. මේ අනුව ලියාපදිංචි නොකල වාහනයක් මහාමාර්ගයක ධාවනය කල නොහැකිය. එමනිසා පාරිභෝගිකයෙක් මෝටර් වාහනයක් මිලදී ගත් විගස එම මෝටර් වාහනය තමාගේ හිමිකාරීත්වය යතතේ ලියාපදිංචි කලය යුතු වේ. දැන්වීම් වල ලියාපදිංචි නොකල වාහන ලෙස දැක්වෙනුයේ එසේ මෝටර් රථ ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුවේ ලියාපදිංචි නොකල මෝටර් වාහන වේ. මෙරටට ගෙන්වන සෑම බ්‍රෑන්ඩ් නිව් හා රීකන්ඩිශන් වාහනයක්ම පලමු වරට වෙලඳපොලට ඉදිරිපත් වන විට ලියාපදිංචි නොකල තත්ත්වයේ පවතී. මීට අමතරව මහාමාර්ගයේ ධාවනය නොකර විශේෂ අවශ්‍යතාවකට භාවිත කරන ලද (මෝටර් රථ ධාවන තරඟ සඳහා, මෝටර් රථ ප්‍රදර්ශන සඳහා) මෝටර් වාහන මෙම වර්ගයට ඇතුලත් කල හැකිය.

4. රෙජිස්ටර්ඩ් (Registered)-ලියාපදිංචි කල

මෝටර් වාහනය මෝටර් රථ ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුවේ ලියාපදිංචි කිරිමෙන් පසු විකුණන වාහන මෙම වර්ගයට අයත් වේ. මෙහිදී මෙවැනි මෝටර් වාහනයක් මිලදිගත් පසු මිලදීගත් තැනත්තා විසින් එම ලියාපදිංචි කල වාහනයේ හිමිකාරත්වය තමන් වෙතට පවරා ගැනීම කල  යුතු වන අතර නැවත අලුතින් වාහනයක් ලෙස ලියාපදිංචිය සිදු කල නොහැක. මෝටර් වාහනයට ලියාපදිංචි අංකයක් (උදා:- WP DD-1234 ආකාරයේ) ලැබෙනුයේ මෝටර් රථ ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුවේ ලියාපදිංචි කල පසුවයි. එබැවින් වාහනයේ ඉදිරිපස හා පසුපස දැක්වෙන ලියාපදිංචි අංකය මගින් අදාල වාහනය ලියාපදිංචි කල වාහනයක්ද නැතිද යන්න හඳුනා ගත හැකිය.

5. 4WD

4(Four) Wheel Drive යන්න කෙටි කිරීමෙන් මෙම වචනය නිර්මාණය වී ඇත. ජීප් රථ හා පික්-අප් (pick-up) රථ පිලිබඳ දැන්වීම් වලදී මෙම වචනය භාවිත වේ. මෙමගින් පැවසෙනුයේ එන්ජිමේ බලය වාහනයේ රෝද හතරටම යොදවමින් ධාවනය කල හැකි මෝටර් රථයක් යන්නයි. සාමාන්‍යයෙන් මෝටර් වාහන වල එන්ජිමේ බලය සැපයෙනුයේ වාහනයේ ඉදිරිපස රෝද යුගලයට හෝ පසුපස රෝද යුගලයට පමණි. නමුත් ජීප් රථ , පික්-අප් රථ වල පසුපස රෝද දෙකෙන් පමණක් මෙන්ම රෝද හතරටම එන්ජිමේ බලය යොදමින් ධාවනය කල හැකිය. මේ හේතුව නිසා මෙම වාහන මඩ සහිත පාරවල් වලද කිසිම අපහසුතාවයක් නැතිව ගමන් කරයි. යම් වාහන මාදිලියක 4ව්ද් පහසුකම සහිත හා එම පහසුකම නොමැති යන දෙවර්ගයටම අදාලව එම මාදිලියේ වාහන නිෂ්පාදනය කර තිබිය හැකිය. එම අවස්ථාවන් වලදී 4WD පහසුකම සහිත වාහන වල මිල 4WD පහසුකම රහිත වාහනයේ මිලට වඩා මඳක් වැඩි වේ.

6. පවර් ස්ටයරිං (Power Steering)

රියදුරාගේ පහසුව සඳහා වාහනයේ සුක්කානම් පද්ධතිය සමග සම්බන්ධව පැමිණෙන තාක්ශණයක් ලෙස මෙය හාඳුන්වා දිය හැකිය. නවීන වාහන සෑම එකකම පාහේ මෙම පහසුකම ලබා දී තිබේ. මෙමගි සුක්කානම හැරවීමේදී සුක්කානම කරකැවිය යුතු වට ගණන අඩු කර දෙන අතර, සුක්කානම හැරවීමට යෙදිය යුතු ආයාසයද අවම කර දෙයි.

7. ෆුල් ඔප්ශන් (Full option)

 වාහනයේ අඩංගු පහසුකම් පිලිබඳ හැඳින්වීමට මෙය භාවිත කරයි. මෙහිදී වාහනයේ පහත පහසුකම් තිබෙන බව මෙම වචනය දැක්වීමෙන් අදහස් කෙරේ.
  • පවර් ස්ටයරිං
  • පවර් මිරර්ස් (Power Mirrors) :- වාහනයේ පැති කණනාඩි ස්වයංක්‍රීයව හැරවීමේ පහසුකම
  • පවර් ශටර්ස් (Power Shutters) :- වාහනයේ වීදුරු ස්වයංක්‍රීයව ඇරීමේ හා වැසීමේ පහසුකම
  • එයාර් බෑග් (Air Bag) :- වාහනයේ ගමන්ගන්නා අයගේ ආරක්ශාව සඳහා පවතින ආරක්ශක උපක්‍රමයකි.
  • වායු සමීකරණය (A/C -Air Conditioner)  
මෙම අංග සහිත මෝටර් වාහනයක් ෆුල් ඔප්ශන් වාහනයක් ලෙස හැඳින්වෙන අතර, මෙය නියමයක් නොවන බැවින් ඉහත අංග වලින් කිහිපයක් පමණක් හෝ, ඊට අමතරව තවත් පහසුකම් සහිතව පවතින මෝටර් වාහනයකටද ෆුල් ඔප්ශන් යයි භාවිත කර තිබීමට පුලුවන. 
මෙම ලිපිය මගින් ඔබගේ වාහන පිලිබඳ දැනුම වැඩි වූවා යයි මම සිතමි. එමෙන්ම වාහන විකිණීම පිලිබඳ දැන්වීමක් කියවන විට එය වඩාත් අර්තවත්ව කියවා, එමගින්   ඔබගේ අවශ්‍යතාවයට, කැමැත්තට ගැලපෙන හොඳ වාහනයක් මිලදි ගැනීම සඳහා ඔබට වැදගත් වනු ඇති.

21 February 2014

වේගෙන් යනවානම් මේකත් දැනගන්න - ABS


ABS යනු මෝටර් වාහනයක තිරිංග පද්ධතිය නිර්මාණය කිරීමේදී භාවිත වන තාක්ශණික ක්‍රමෝපායකි. වර්තමානයේ නිපදවෙන සෑම මෝටර් වාහනයකම පාහේ ABS තිරිංග පද්ධතියක් සහිතව නිෂ්පාදනය කරනු ලබයි. ABS යන ස්ංකේත නාමයේ අර්ථය Anti-lock Braking Syatem වේ. එනම් වාහනයේ රෝද ස්ථිරව හිර වීමකින් තොරව තිරිංග යෙදවීමට හැකි තිරිංග පද්ධතිය යන්නයි.
මෙම ක්‍රමය මගින් මෝටර් වාහනයක තිරිංග ක්‍රියාකාරිත්වය ඉතා ආරක්ෂාකාරීව, කෙටි කාල පරාසයකින් ඉටු කර ගැනීමට හැකියාව ලැබී ඇත.
ABS තිරිංග පද්ධතියක් නොමැති මෝටර් වාහනයක තිරිංග ක්‍රියාත්මක කළ විට සිදුවන්නේ පහත ආකාරයේ සංසිද්ධියකි. මෙහිදී තිරිංග ක්‍රියාත්මක කල විගසම මෝටර් වාහනයේ සියලුම රෝද වෙත තිරිංග ක්‍රියාත්මක වී රෝද හිරවීමක් හෙවත් ලොක්(Lock) වීමක් සිදු වේ. සුමට තිරිංග යෙදීමකදී (තිරිංග පැඩලය සෙමින් පාගමින් වාහනය සෙමින් නවතා ගන්නා අවස්තා වලදි) නම් රෝද වල හිර වීම ක්ෂණිකව සිදු නොවන අතර වාහනය සම්පූර්ණයෙන් නවතා ගැනීමට වැඩි කාලයක් ගත වේ.එමෙන්ම වාහනය මාර්ගය දිගේ වැඩි දුරක්ද ගමන් කරයි. එහෙත් දෘඩ තිරිංග යෙදීමකදී (වාහනය ක්ෂණිකව නවතා ගැනීමට අවශ්‍ය වූ විට) ඉතා කෙටි කාලයක් තුලදී වාහනයේ තිරිංග ක්‍රියාත්මක වී රෝද හිර වීම සිදු වේ.
මෙසේ එකවරම වාහනයේ රෝද හිර වීම නිසා වාහනයේ රෝද හා මාර්ගය අතර පවතින සම්බ්න්ධතාව හෙවත් ඝර්ෂණය ගිලිහී යාම හේතු කොටගෙන වාහනය මාර්ගය මත ලිස්සා යාමට පටන් ගනී. මේ හේතුවෙන් වාහනයේ පාලනය රියදුරා අතින් ගිලිහී යයි. එබැවින් වාහන අනතුරු ඇතිවීමේ හැකියාව වැඩිවේ.වංගු සහිත මාර්ගයකදී නම් මෝටර් වාහනය ඉක්මනින් මාර්ගයෙන් ඉවතට විසි වීම සිදු විය හැක.
විශේෂයෙන්ම දෘඩ තිරිංග යෙදීම් වලදී මේ අකාරයට සිදුවන මෝටර් වාහනයේ පාලනය ගිලීහීම හා මෝටර් වාහනය මාර්ගයෙන් ඉවතට විසි වීම වලක්වා, රියදුරු පාලනයට කීකරුව ඉතා අඩු කාලයකින් මෝටර් වාහනය ආරක්ශාකාරීව නවත්වා ගැනීමට, වාහනය අනතුරින් වලක්වා ගැනීමට ABS තිරිංග ක්‍රමය නිසා හැකියාව ලැබී ඇත.

විශේෂයෙන්ම දෘඩ තිරිංග යෙදීම් වලදී මේ අකාරයට සිදුවන මෝටර් වාහනයේ පාලනය ගිලීහීම හා මෝටර් වාහනය මාර්ගයෙන් ඉවතට විසි වීම වලක්වා, රියදුරු පාලනයට කීකරුව ඉතා අඩු කාලයකින් මෝටර් වාහනය ආරක්ශාකාරීව නවත්වා ගැනීමට, වාහනය අනතුරින් වලක්වා ගැනීමට ABS තිරිංග ක්‍රමය නිසා හැකියාව ලැබී ඇත.
ABS පද්ධතියක් ප්‍රධාන උපාංග 4කින් සමන්විත වේ. ඒවා පහත පරිදි හඳුන්වාදිය හැක.
1. වේග ස්ංවේදක - Speed sensors
වාහනයේ එක් එක් රෝදය කැරකෙන වේගය කුමක්ද යන්න ඉලෙක්ට්‍රොනික පාලක ඒකකයට ලබා දීම සඳහා මෙය යොදා ගනු ලබයි. එක් රෝදයකට එක බැගින් වාහනයේ රෝද හතරටම මෙම වේග සංවේදක සවි කොට ඇත. සමහර වාහන වල මෙම සංවේදක වාහනයේ අවකලකයේ (Differential) සවි කර තිබෙනු දක්නට ලැබේ.
2. වෑල්ව - Valves
සාමාන්‍ය තිරිංග පද්ධතියකද අපට වෑල්ව දැක ගත හැකිය. මේවා බොහෝවිට වාහනයේ ඉදිරිපස හා පසුපස රෝද වලට වෙන වෙනම හයිඩ්‍රොලික් සැපයුම ලබා දීම සඳහා මාස්ටර් පොම්පය සමග පිහිටනු ලබයි. මේ අයුරින් ම ඇඹ්ශ් ක්‍රමයේදීත් එක් එක් රෝදයට සැපයෙන හයිඩ්‍රොලික් සැපයුම පාලනය කිරීමට හැකි වන පරිදි වෙන වෙනම් වෑල්ව හතරක් තිබේ.
3. පොම්පය - Pump
වෑල්වයක් හරහා හයිඩ්‍රොලික් පීඩනය මුදා හැරිය පසු නැවත වෙනත් වෑල්වයක්ට හයිඩ්‍රොලික් පීඩනය ලබා දීමට අවශ්‍ය පීඩනය උත්පාදනය කිරීමට මෙය ABS පද්ධතියට සම්බන්ධ කොට ඇත. පාලක ඒකකය මගින් මෙම පොම්පයේ ක්‍රියාව නිරතුරුවම ස්ංවේදනය කරනු ලබයි.
4. ඉලෙක්ට්‍රොනික පාලක ඒකකය - ECU (electronic control unit)
තිරිංග යෙදූ පසු රෝද වල වේගය මැන බලා ඊට අදාලව රෝද වෙත හයිඩ්‍රොලිච් පීඩනය යැවීම හා නිදහස් කිරීම සඳහා නිර්මාණය කරඇති ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංග සහිත කොටසකි. පොම්පය හා වෑල්ව යන කොටස් එක්වී Modulator unit යන ඒකකය නිර්මාණය වේ.


මෝටර් වාහනයක රියදුරා විසින් වාහනයේ තිරිංග ක්‍රියාත්මක කල විට ඉලෙක්ට්‍රොනික පාලක ඒකකය මගින් එය සංවේදනය කරයි. පසුව වෑල්වය සෙමින් නිදහස් කරමින් රෝදය වෙතට හ‍යිඩ්‍රොලික් පීඩනය ලැබීමට සලස්වයි. එවිට රෝදයේ රෝධක ක්‍රියාත්මක වීම නිසා රෝදයේ වේගය අඩුවීගෙන ගොස් රෝදය ලොක් වීමට ආසන්න අවස්ථාවට පැමිනේ. එවිට ඒ බව පාලක ඒකකය සංවේදනය කර,නැවත වෑල්වය සෙමින් වැසීම සිදු කරයි. එවිට රෝදයට ලැබෙන හ‍යිඩ්‍රොලික් සැපයුම අඩාල වීම නිසා නැවත රෝදය කරකැවීමට පටන් ගනී. මෙම ක්‍රියාවලිය සිදු වීමට ගත වන්නේ ඉතාමත් කෙටි කාලයකි. තත්පරයකට කිහිපවාරයක්ම මෙය සිදුවේ. මේ අයුරින් මෙම ක්‍රියාවලිය සෑම රෝදයකටම ක්‍රියාත්මක වීම නිසා වාහනය ඉක්මණින් නවතා ගැනීමට හැකියාව ලැබේ.
භාවිත වන වෑල්ව ප්‍රමාණය හා යොදාගන්නා වේග සංවේදක ගණන අනුව තිරිංග පද්ධති වර්ග කිහිපයකි.
  • Four-channel, four-sensor ABS
  • Three-channel, four-sensor ABS
  • Three-channel, three-sensor ABS
  • Two-channel, four sensor ABS
  • One-channel, one-sensor ABS
මෙහි channel යනුවෙන් දක්වා ඇත්තේ භාවිතා වන වෑල්ව ප්‍රමාණය වේ. වාහනයේ බර, ගමන්කල හැකි වේගය, නිෂ්පාදක සමාගම වැනි කරුණු අනුව මෝටර් වාහනයක සවිකරන ABS පද්ධතියේ වර්ගය එකිනෙකට වෙනස් වේ.
ABS තිරිංග පද්ධතියක් පලමු වරට නිෂ්පාදනය වූයේ ගුවන් යානා සඳහායි. ඒ 1929 ප්‍රංෂ වාහන හා ගුවන්යානා නිර්මාපකයෙකු වූ ගේබ්‍රියල් වයොසන් (Gabriel Voisin) විසිනුයි. මෙය යාන්ත්‍රික පද්ධතියක් වූ අතර, ජව රෝදයක් මගින් ක්‍රියාත්මක විය. ඉන් පසු මෙය ගුවන් යානා සඳහා භාවිත වුවද මෝටර් වාහන සඳහා භාවිත වීමට ආරම්භ වූයේ 1960 පසුවයි. Ferguson P99 රේසින් කාරය, Jensen FF, ෆොර්ඩ් Zodiac යනාදී මෝටර් වාහන වල භාවිත කලද එය ජනප්‍රිය නොවූයේ නිෂ්පාදනයට වැය වු මිල අධික වීම හා ප්‍රායේගික ගැටළු හේතුවෙනි.
පලමු වරට ඉලෙක්ට්‍රොනික ක්‍රියාකාරිත්වයෙන් යුතු ABS පද්ධතියක් නිර්මානය වූයේ 1960 අවසාන භාගයේ කොන්කෝර්ඩ් ගුවන්යානා සඳහායි. ක්‍රයිස්ලර් සමාගම තම ඉම්පෙරියල් රථයට ABS පද්ධතියක් සවි කර වෙලඳපොලට යැවූ අතර ඉන් පසු අනෙක් මෝටර් වාහන නිෂ්පාදන සමාගම් ද එය අනුගමනය කලේය. BMW සමාගම විසින් පලමු වරට ඉලෙක්ට්‍රොනික හයිඩ්‍රොලික් පද්ධතියක් සහිත යතුරුපැදිය හඳුන්වා දෙන ලදී.
පහත දැක්වෙනුයේ හි ABS පිලිබඳ වීඩීයොවක්.

30 July 2012

ලොව පලමු ස්වයං චලන දුම්රිය එන්ජිම (Word's first first self-propelling steam locomotive)

                 ලොව පලමු ස්වයං චලන එන්ජිම (first self-propelling steam engine) හෙවත් ප්‍රථම දුම්රිය එන්ජිම (first steam locomotive1801 දී "Pen-y-Darren iron works" කර්‍මාන්තශාලාවෙහිදී නිර්මාණය විය. තවත් වැඩිදියුණුකිරීම් වලින් අනතුරුව 1804 පෙබරවාරි මස 13 දින යකඩ ටොන් 10 ක්, දුම්රිය පෙට්ටි 4 ක් සහ මිනිසුන් 70 දෙනෙක් සමග පෙනිඩැරන් "Penydarren" සිට ඇබසිනන් "Abecynon" දක්වා සැතපුම් 9.7ක දුරක් පැය 4 කුත් විනාඩි 5 ක කාලයක් තුල පැයට සැතපුම් 2.4 ක මධ්‍යන්‍ය වේගයක් සහිතව සාර්ථකව ගමන් කරන ලදී. මෙහි නිර්මාණකරු වූයේ රිචඩ් ට්‍රෙව්තික් "Richard Trevithick" නැමැත්තායි (මොහු ගැන ලිපියක් පසුව බලාපොරොත්තු වන්න ). මෙම දුම්රිය එය නිර්මාණය කල කර්මාන්තශාලාවේ නමින්ම නම් කරන ලදී. එනම් "පෙනිඩැරන්" ලෙසයි. 


             එකල තිබූ මහා මාර්ග වල තත්වය එතරම් සුදුසු නොවූ නිසා තමා නිර්මාණය කල එන්ජිම ගමන් කරවීමට රේල් පාරක් යොදාගැනිමට ට්‍රෙව්තික් කල්පනා කලා. මීට කලින් තිබූ වාශ්ප එන්ජින් වල භාවිත වූයේ අඩු පීඩනයක් සහිත හුමාලයයි, නමුත් පෙනිඩැරන් හි අධික පීඩනයක් සහිත හුමාලය මගින් පිස්ටනය චලනය කිරීම සිදුවිය.මෙහි තිබූ තවත් විශේෂත්වයක් වූයේ හුමාල සිලින්ඩරය හා පිස්ටනය තිරස්ව පිහිටා තිබීම යි.මෙහි එක් පැත්තකින් ජව රෝදය තීබුණු අතර දුම්රිය සමබර කිරීම සඳහා විශාල දැතිරෝදයක් අනෙක්පස සවිකොට තිබිණි. 


මේ තියෙන්නෙ පෙනිඩැරන් වැඩකරන හැටි තියෙන පොඩි ක්ලිප් එකක්.
පහත තිබෙන්නේ පෙනිඩැරන් හි ඡායාරූප කිහිපයක්.            

11 October 2011

මෝටර් එන්ජිමේ ඉතිහාසය - 05 :ජේම්ස් වොට් iii -කාර්මික විප්ලවයේ නව හැරුම් ලක්ශය (well done wattie)

මෝටර් එන්ජිමේ ඉතිහාසය ලිපි පෙලේ මුල් ඒව කියෙව්වෙ නැතිනම් ,
                       මෝටර් එන්ජිමේ ඉතිහාසය - 01 : වාශ්ප එන්ජිමේ බිහිවීම (invention of the steam engine)
                       මෝටර් එන්ජිමේ ඉතිහාසය - 02 : නිව්කොමන් එන්ජිම (the Newcomen steam engine)
               
                       වොට් මේ වෙනකන්ම හදපු  එන්ජින් වල තිබුණෙ අඩු පීඩනය නිසා පිස්ටනය පහලට ගමන් කරන සිස්ටම් එකක්නේ, වෑල්ව ක්‍රමය ප්‍රයෝජනයට අරගෙන හුමාලයේ පීඩනයෙන්ම පිස්ටනය පහලට ගමන් කරන පරිදි වොට් ඔහුගේ නිර්මාණය වෙනස් කරා.මේ ආකාරයට ඔහු ද්විත්ව හැසිරීම් පිස්ටනයක්(Double acting) නිර්මාණය කරා.මේ ක්‍රමය තමයි ඉන් පසු සෑදූ බොහෝ එන්ජින් වලට භාවිතා කරේ. එකෙන් හිතා ගන්න පුලුවන් නේ ඒක කොතරම් සාර්ථක වුනාද කියල.පහලින් දාල තියෙන්නෙ වොට් එන්ජිම වෙනස් කරාට පස්සෙ වැඩ කරන ආකාරය දැක්වෙන පින්තූරයක්.